28 Ağustos 2011 Pazar

Osmanlı Padişahları & Eserleri

Osmanlı Padişahları & Eserleri

ORHAN GAZİ
Orhan Gazi imar ve şehir planlamasına da önem veren bir padişahtı. İznik'in fethedilmesinden sonra, 1331 yılında İznik'teki meşhur Ayasofya Kilisesi camiye çevrildi. Ayrıca 1333'de yine İznik'te Osmanlı tarihinin ilk camisi olan Hacı Özbek Camii yaptırıldı. Orhan Gazi'nin yaptırdığı diğer eserler şunlardır; İznik Hacı Hamza Camii ve Kümbeti, İznik Yeşil Camii, Bilecik Orhan Camii, Bilecik Orhan Gazi İmareti,Gebze Orhan Camii, Bursa Orhan Camii,İznik Nilüfer Hatun İmareti.Bilime ve eğitime büyük önem veren Orhan Gazi Bursa Medresesini de yaptırdı

SULTAN MURAD HÜDAVENDİGAR

Mimari EserleriBursa Hüdavendigar Camii,Bursa Şehadet Camii, Filibe Hüdavendigar Camii,Gelibolu Hüdavendigar Camii bunlardandı.İlk Edirne Sarayı'nı da inşa ettiren Sultan Murat Hüdavendigar birçok mescit, hamam, han, kervansaray, çeşme ve köprü yaptırdı.

SULTAN YILDIRIM BEYAZID

Mimari EserleriTimurtaş Paşa adına bir Camii,Mudurnu Yıldırım Camii,Bergama Ulu Camii,Bursa Ulu Camii o dönemde yapılmış önemli mimari eserlerdendi. Yıldırım Bayezid ayrıca 1396 yılında İstanbul'un fethi için bir aşama olan Anadoluhisarı'nı yaptırdı. Yaptırılan Bursa Yıldırım Darüşşifası ve Bursa Yıldırım Sağlık Ocağı Osmanlı İmparatorluğunda sağlık alanında yapılan ilk eserlerdi.Bursa Yıldırım Medresesini de inşa ettiren Yıldırım Bayezid, Bursa'nın ilim adamlarının merkezi olmasını sağladı. "Emir Sultan" adıyla şöhret bulmuş olan Emir Buhari o dönem Bursa'ya gelmiş olan ilim adamlarından birisidir.

SULTAN MEHMED ÇELEBİ
Mimari EserleriDağılma tehlikesi içindeki Osmanlı Devletini yeniden bir araya toplamayı başaran Mehmed Çelebi, ülkesini güzelleştirmeye de özen gösterdi. Medreseler, imarethaneler ve pek çok camii yaptırdı. Bunlardan; Amasya Beyazid Paşa Camii, Merzifon Çelebi Sultan Mehmed Medresesi, Bursa Yeşil Camii, Dimetoka Çelebi Sultan Mehmed Camii, Edirne Eski Camii ve Edirne Yıldırım Camii önemlidir

SULTAN 1.MURAD
Sultan Murad, memleketin bir çok yerinde, camiler, medreseler, saraylar ve köprüler yaptırdı. Külliye binaları ile birlikte inşa edilen Bursa Muradiye Camii ve Edirne Muradiye Camii kendi adını verdiği eserlerdir. Ayrıca Edirne Gazi Mihal Camii, Amasya Yörgüç Paşa Camii, Filibe Şehabeddin Paşa Camii, Üsküp Alaca İshak Bey Camii, Üsküp Sultan Murad Camii, Edirne Şah Melek Paşa Camii, Edirne Beylerbeyi Camii ve Karaca Bey Camii yine onun döneminde yapıldı. Yine Sultan İkinci Murad tarafından inşa ettirilen Edirne Üç Şerefeli Camii'nin yanında bir medrese ve fakirler için bir imarethane mevcuttur. Bu camiin duvarları ve mihrabı son derece güzel çinilerle süslenmiştir. Ergene Nehri üzerindeki 170 ayaklı "Uzun Köprü"yü de Sultan İkinci Murad yaptırdı. Sultan İkinci Murad, Ankara civarında Basıkhisar nahiyesinin yakınında yaptırdığı büyük köprünün geçiş ücretini Mekke'ye gönderilmek üzere ayırdı. Her yıl Surre-i Humayun denen özel memurlar ve hacılardan meydana gelen bir alayı Kabe'ye gönderiyor, mukaddes yerlerin bakım ve tamirini yaptırıyordu. Sultan İkinci Murad kitaplar yazdırmış, başka dillerde yazılı kitapları Osmanlı diline çevirtmiştir

FATİH SULTAN MEHMED

Mimari Eserleri
Fatih Sultan Mehmed, otuz yıl kadar süren padişahlığı sırasında Osmanlı Devleti'ni bir cihan devleti konumuna çıkardı. Fatih Sultan Mehmed, eşsiz bir komutan olmakla beraber, büyük bir devlet adamıydı. Yapmış olduğu çalışmalar ile memleketinde büyük çapta bir imar hareketini gerçekleştirdi. Osmanlı İmparatorluğu'nun çeşitli şehirlerinde 300 kadar cami, 57 medrese, 59 hamam, 29 bedesten, çeşitli saray, hisar, kale, sur, han ve köprüler yaptırdı. İstanbul'u fethettiği zaman başta Ayasofya olmak üzere sekiz tane kiliseyi camiye çevirdi. Bugünün üniversitesi olan Fatih Külliyesi'ni 1470 yılında tamamladı.Hz.Eyyub-i Ensari'nin kabri, Fatih'in hocası Akşemseddin tarafından keşfedildi ve üzerine Eyüp Camii yaptırıldı.Fatih Sultan Mehmed tarafından İstanbul'un Fatih semtinde yaptırılan Fatih Camii, 1470 yılında yine onun tarafından ibadete açıldı.Fatih zamanında inşa edilen Kapalıçarşı, ilerde İstanbul'un en önemli ticaret merkezlerinden biri haline gelecekti. Devrin mimari eserleri arasında bulunan Yeni Bedesten de çok ünlüdür. Saray-ı Cedide-i Amire adı verilen Yeni Sarayı (Topkapı Sarayı) da Fatih Sultan Mehmed yaptırdı.

SULTAN 2.BEYAZID
Mimari Eserleriİstanbul Davut Paşa Camii,Tokat Hatuniye Camii,Çemberlitaş Atik Ali Paşa Camii,Amasya Sultan İkinci Bayezıd Külliyesi,Amasya Bayezid Medresesi,Edirne Bayezid Camii ve Medresesi,İstanbul Bayezid Medresesi,İstanbul Şehzade Camii.

YAVUZ SULTAN SELİM
Mimari EserleriYavuz Sultan Selim, dedesi Fatih Sultan Mehmed zamanında yapılan Haliç Tersanesi'ni kapasite olarak arttırdı.Medreselerin yanında, sosyal ve ticari alanda hizmet verecek birçok bina inşa ettirdi. Hayatı yoğun savaşlarla geçen Yavuz Sultan Selim, Diyarbakır Fatih Paşa Elbistan Ulu Camii,Şam Salihiye'de Muhyiddini Arabi'ye Camii,İmaret ve Türbesi gibi hayır eserleri de yaptırmaya fırsat bulmuştur. Ayrıca temelini attırdığı İstanbul Sultan Selim Camii'ni bitirmeye ömrü yetmemiş, bu eser oğlu Kanuni Sultan Süleyman tarafından tamamlanmıştır.

KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN
Mimari EserleriKanûnî Sultan Süleyman 46 yıl saltanatta kaldı. Babası Yavuz Sultan Selim'den 6.557.000 km kare olarak devraldığı Osmanlı topraklarını 14.893.000 km kareye çıkardı. Kanûnî Sultan Süleyman döneminde imar faaliyetleri devam etti ve ilk iş olarak babası Yavuz Sultan Selim tarafından temelleri atılan İstanbul Sultan Selim Camii'ni tamamladı. Bunun dışında yaptırdığı eserlerden bazıları şunlardır; Gebze'de Çoban Mustafa Paşa Camii ve Külliyesi,Afyon Sincanlı Sinan Paşa Camii,Bozöyük Kasım Paşa Camii.

SULTAN 2.SELİM
Mimari EserleriSultan İkinci Selim memleketin imar ve inşası ile de ilgilenmiştir. 1569 yılında Karadeniz'le Hazar Denizini bir kanalla birleştirme çalışmalarını başlattı. Ayasofya Camii yeniden onarıldı ve iki minare eklendi. Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümünden sonra birbirinden güzel mimari eserler vermeye devam eden Mimar Sinan'ın en büyük eserlerinden biri olan Edirne Selimiye Camii, Edirne'yi çok seven ve zaman zaman oraya gidip kalan Sultan İkinci Selim için yapıldı (30 Ekim 1574).Yine Sultan İkinci Selim döneminde; Eyüb Zal Mahmud Paşa,Konya Selimiye Camii, Lüleburgaz Sokullu Cami ve Külliyesi,Karapınar Sultan Selim Camii,Payas Sultan Selim Camii ve Külliyesi,Kasımpaşa Piyale Paşa Camii gibi eserler De yapıldı.Bunlardan başka;Mekke-i Mükerreme'nin su yollarını tamiri,Mescid-i Haram'ın mermer kubbeleri,Lefkoşe Selimiye Camii'nin inşaası,Aziz Efendi Tekkesi,Navarin Limanına hakim bir mevkiye yaptırdığı kule hayır eserlerindendir

SULTAN 3.MURAD
Mimari EserleriMemleketin imarı ile de ilgilenen Sultan Üçüncü Murad, Topkapı sarayına bazı köşkler ilave ettirdi. Babası sultan İkinci Selim ve dedesi Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde birçok esere imza atmış olan Mimar Sinan, Sultan Üçüncü Murad döneminde, ölümüne kadar başarılı çalışmalarına devam etti.Azapkapı Sokullu Camii,İzmit Pertev Paşa Camii ve Külliyesi,Ilgın Lala Mustafa Paşa Camii,Üsküdar Eski Valide Camii ve Külliyesi,Şemsi Ahmed Paşa Camii ve Medresesi,Tophane Kılıç Ali Paşa Camii, Sebil ve Hamamı,Manisa Muradiye Camii,İvaz Efendi Camii ve Ramazan Efendi Camii,Sultan Üçüncü Murad'ın Mimar Sinan'a yaptırdığı eserlerdendir. 1588'de Mimar Sinan'ın ölümünden sonra yapı faaliyetinde belirli bir azalma olmuştur.Sultan Üçüncü Murad döneminde ayrıca, Kars kalesi inşa edildi. Mekke'de Kabe-i Şerif'in duvarları mermer yaptırıldı ve Medine'de bir medrese inşa ettirildi. İstanbul'daki Toptaşı Tımarhanesi de Sultan Üçüncü Murad döneminde yapılan eserlerindendir.

SULTAN 3.MEHMED
Mimari Eserleriİmar konusunda çalışmalar yaptıran Sultan Üçüncü Mehmed,Süt annesi Halime Hatun adına Gölmarmara Halime Hatun Camii ve Külliyesini,Ayrıca validesi Safiye Sultan adına da Yeni Valide Camii ve Külliyesini yaptırdı.Bundan başka birçok camiyi tamir ettiren Sultan Üçüncü Mehmed, Yeni Camii'nin de temelini attırdı.

SULTAN 1.AHMED
Mimari Eserleri4 Ocak 1610'da altı büyük minareli ve 16 şerefeli Sultanahmed Camii'nin temel atma merasimi yapıldı. Dinine bağlı bir insan olan Sultan Birinci Ahmed, caminin temelleri kazılırken eteğinde toprak taşıdı ve amele gibi çalıştı. 9 Haziran 1617'de inşaatı biten Sultanahmed Camii ibadete açıldı.Ayrıca Şehzadebaşı Kuyucu Murad Paşa Külliyesi,İstanbul Mesih Paşa Camii,Piyale Paşa Camii,Elmalı Ömer Paşa Camii yaptırılan önemli mimari eserler arasındadır.

SULTAN 4.MURAD
Mimari EserleriBüyük bir padişah olan Sultan Dördüncü Murad, memleketin imarına da gereken önemi verdi. Döneminde yapılan eserlerden bazıları şunlardır; Ok Meydanı Namazgahı,Bayram Paşa Tekke, Türbe, Sebil, Çeşme, Sıbyan Mektebi, Medrese ve Külliyesi,Niğde Bedesteni,Konya Şerefeddin Camii'nin restorasyonu,Revan Köşkü,Bağdat Köşkü,Üsküdar Çinili Camii, Medrese ve Külliyesidir.

SULTAN 1.İBRAHİM
Mimari EserleriSultan Birinci İbrahim döneminde yapılan mimari eserlerden en önemlileri;Topkapı sarayının içine yapılan Sünnet Odası,Yine Topkapı sarayında, Sünnet Odası ile Bağdat Köşkü arasına inşa edilen Kameriye (İftar yeri) ve Sarayın alt tarafında, deniz kıyısına yapılan yazlık Sepetçiler Köşkü'dür.

SULTAN 4.MEHMED
Mimari EserleriSultan Dördüncü Mehmed, 39 yıl gibi uzun sayılabilecek bir süre Osmanlı tahtında kaldı. Osmanlı Devleti'nin en geniş sınırlarına ulaştığı bu devir boyunca mimari alanda da bir çok faaliyet gerçekleştirildi. 60 yıl önce yarım kalan Yeni Camii ve Külliyesi tamamlandı. 1658-60 yılları arasında Rumeli ve Anadolu hisarları tamir edildi.Mısır Çarşısı,Hünkar Kasrı,Divanyolu Köprülü Külliyesi,Safranbolu Köprülü Mehmed Paşa Camii,Vezirköprü Fazıl Ahmed Paşa Külliyesi,İncesu Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii veKervansarayı inşa edildi.

SULTAN 2.MUSTAFA
Mimari EserleriSultan İkinci Mustafa döneminde yapılan mimari çalışmalar şunlardır; Saraçhanebaşı Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi,Anadolu Hisarı üzerinde Meşruta Yalısı,Fatih semtinde Millet Kütüphanesi,Erzurum Kurşunlu Camii’dir

SULTAN 3.AHMED
Mimari Eserleriİnce ve hassas bir ruha sahip olan Sultan Üçüncü Ahmed, Sadrazam Damat İbrahim Paşa ile uyum içerisinde çalışmış, bu sırada yaşanan Lale Devri'nde sanata, edebiyata ve toplumsal hayata özgün bir anlayış getirilmişti. Sultan Üçüncü Ahmed;Topkapı sarayı ile Yeni Camii'de birer Kütüphane,Ayasofya'da Bab-ı Humayun'un karşısında Türk sanat şaheserlerinden sayılan bir çeşme (Sultan Üçüncü Ahmet Çeşmesi) veİstanbul'un su ihtiyacını karşılamak amacıyla da Deryay-i Sim adlı bir su bendi inşa ettirmiştir.Bunlardan başka;Üsküdar Yeni Valide Camii,Çorlulu Ali Paşa Medresesi,Damat İbrahim Paşa Camii ve Külliyesi,İstanbul'da Yeni Postane arkasında Daarül Hadis ve Sebil,Ortaköy Camii önündeki çeşmedir

SULTAN 1.MAHMUT
Mimari EserleriPatrona Halil İsyanından sonra tahta çıkan Sultan Birinci Mahmud döneminde, imar faaliyetleri Lale Devri'ndeki kadar hareketli değildi.Bu dönemin en büyük eseri Hekimoğlu Ali Paşa Camii ve Külliyesi'dir.Tophane'deki Sultan Birinci Mahmud Çeşmesi de o dönem yapılan eserler arasındadır.Sultan Mahmud zamanında İstanbul dışında da eserler yapıldı.Bu dönemde Halep'te Osman Paşa Külliyesi veKahire'de Habbaniye Sultan Birinci Mahmud Tekke ve Sebili inşa edildi. Ayrıca; Erzurum Vezir İbrahim Paşa Camii,Cağaloğlu Hacı Beşir Ağa Külliyesi,Şumnu Şerif Halil Paşa Camii ve Külliyesi inşa edildi.

SULTAN 3.OSMAN
Mimari EserleriPadişahın geride bıraktığı eserler arasında,ağabeyi Sultan Birinci Mahmud zamanında yapılmaya başlanan ve onun döneminde inşaatı tamamlanan, kendi adını verdiği Nur-i Osmaniye Camii meşhurdur (5 Aralık 1755). Sultan Üçüncü Osman döneminde yapılan diğer eserler şunlardır; Aydın Cihanoğlu Camii ve Ahırkapı Deniz Feneri’dir

SULTAN 3.MUSTAFA
Mimari EserleriSultan Üçüncü Mustafa'nın imar alanında da çalışmaları vardı.1766 yılındaki depremde yıkılan Fatih ve Eyüb Sultan Camilerini ve bütün İstanbul'u adeta yeniden imar ettirdi.Kara ve Deniz Mühendishaneleri onun zamanında kuruldu.Laleli Camii ve Külliyesi'ni 4 yılda inşa ettirdi.Döneminde yapılan diğer eserler şunlardır;Üsküdar Ayazma Camii,Sipahiler Hanı,Kahire Emir Mehmed Bey Camii,Rosos Sultan Üçüncü Mustafa Camii.

SULTAN 1.ABDULHAMİT
Mimari EserleriSultan Birinci Abdülhamid, mimari alanda bir çok eser yaptırdı.Kendi adını verdiği Sultan Birinci Abdülhamid Külliyesi,İstanbul Beylerbeyi Camii,Emirgan Çeşmesi,Hasköy Silahdar Yahya Efendi Çeşmesi,Gülşehir Kurşunlu Camii,Yozgat Ulu Camii,Unkpanı Şebsafa Camii veKaravezir Medresesi bunların arasında en önemlileridir.

SULTAN 3.SELİM
Mimari Eserleriİmar faaliyetlerine de önem veren Sultan Üçüncü Selim,İstanbul Selimiye Camii,Tophane Kışlası,Haliç Humbaracı ve Lağımcı Kışlaları'nın dışındaİsakçı ve Üsküdar Zahire Ambarları gibi büyük ve önemli binalar inşa ettirdi.Eyüp Sultan Camii'ni onartıp, türbe'nin kapılarını gümüşten yaptırdı.Konya'da ki Mevlana türbesinde bazı kısımları da tamir ettirdi.Sultan Üçüncü Selim döneminin diğer eserleri şunlardır;Soma Hızır Bey Camii,Yozgat Cevahir Ali Efendi Camii,Eyüp Mihrişah Valide Sultan Külliyesi,Safranbolu İzzet Mehmed Paşa Camii,Bursa Emir Sultan Camii ve Türbesi,İzmit Hisar Bey Camii.

SULTAN 2.MAHMUT
Mimari EserleriSultan İkinci Mahmud döneminde, mimari alanda da yeni bir gelişmenin başladığı görülür. İmparatorluğun değişik bölgelerinde birbirinden güzel yapılar inşa edildi. Sultan İkinci Mahmud'un yaptırdığı eserlerden bazıları şunlardır; Rodos Süleymaniye Camii,İzmir Bıyıklıoğlu Mahmud Camii,hayatını kurtaran Cevri Kalfa'nın adını verdiği mektep,Nusretiye Camii,İstanbul Kocamustafapaşa Küçük Efendi Camii ve KülliyesiTaş KışlaGülhane Parkı girişindeki Alay KöşküSultan İkinci Mahmud ayrıca, İstanbul'daki bütün büyük camilerin tamirini de yaptırdı.Unkapanı köprüsü yine onun zamanında yapıldı.Mekke-i Mükerreme'de bir medrese yaptırdı veMescid-i Aksa'yı tamir ettirdi Aynı zamanda hattat, bestekar ve şair olan Sultan İkinci Mahmud yazdığı şiirlerde Adli mahlasını kullandı

SULTAN 1.ABDULMECİD
Mimari EserleriPadişahlığı döneminde önemli mimari yapıların oluşturulmasını sağlayan Sultan Birinci Abdülmecid, Beşiktaş Küçük Mecidiye Camii,Fatih Hırka-i Şerif Camii,Humus Ulu Camii,Fuat Paşa Camii ve Türbesi,Dolmabahçe Camii,Ortaköy Camii yaptırdı.Bunların yanı sıra Dolmabahçe Sarayı,Küçüksu Kasrı,Mecidiye Kasrı ve Sultanahmet Darülfunun binası gibi birbirinden güzel sanat eserleri yine Abdülmecid döneminde yapıldı

SULTAN ABDULAZİZ
Mimari EserleriHemen hemen tüm Osmanlı padişahları gibi Sultan Abdülaziz'de, mimari konuda çalışmalar yapılmasını destekledi.Mısır seyahatinden önce yaptırdığı Harbiye binası,Aksaray Valide Camii,Sadabad Camii,Maçka sırtlarında Aziziye Camii,Yine Konya'da Aziziye Camii,Beylerbeyi Sarayı ve Çırağan Sarayı onun döneminde inşa edildi

2.ABDULHAMİT
Kültür, Sanat ve Mimari gibi konulara önem veren ve ince ruhlu bir padişah olan Sultan İkinci Abdülhamid döneminde, özellikle yabancı mimarların faaliyetleri göze çarpar. Sultan İkinci Abdülhamid'in padişahlığı döneminde yerli ve yabancı mimarların yaptıkları mimari çalışmalardan bazıları şunlardı; İstanbul Arkeoloji Müzesi,Eski Şark Eserleri Müzesi, Yüksek Ticaret Merkezi, Tarabya İtalyan Sefareti,Haydarpaşa Tıbbiye Mektebi,Düyun-ı Umumiye ve Karaköy Osmanlı Bankası, Karaköy Palas İşhanı, Maçka Palas, Ankara İş Bankası,İstanbul Maçka İtalyan Sefareti, Haydarpaşa Garı,Sultanahmet'de Alman Çeşmesi,Sirkeci Garı, Kütahya Ulu Camii, İstanbul Yıldız Hamidiye Camii, Cihangir Camii.

1 yorum: